Туған өлкенің тарихы

ҮМІТ ЕТКЕН ҚАЛАМЫЗ

            ХІХ және ХХ ғасырлар аралығында Транссібір темір жолының құрылысына байланысты Аят өзенінің бассейні, Тобыл және Обаған өзендерінің аралығы зерттелген. Қоныс аударған шаруашылардың ауылдарын сумен қамсыздандыру мақсатымен гидрогеологиялық іздеулер жүргізілген.  1899 жылы инженер А. Красинский Николаевка ауылының аймағында  белгілі Аят кен орнынын ашқан.

            Ұлы Отан соғысынан кейін басылымда ғалым Д.Топорковтың мақалалары шықты, сонда ол Аяттың жігерлі зерттеудің қажеттілігіне көз жеткізген. 1949 жылдың тамызында техник-геолог Н.Яременко және бұрғылау шебері А.Токоревтің басшылығымен  Аят геологиялық барлау экспедициясының кен іздеу партиясы  Лисаковка ауылының жанында  оолит темір руда кен орнын тапқан.

            Он жыл бойы  Лисаков кен орнын өңдеу жөніндегі ғылыми даулар жүргізілген.  1960 жылдың желтоқсан айында КСРО Министрлер Кеңесі Лисаков кен-байыту  комбинатының құрылысы жөнінде шешім қабылдаған.

            1963 жылы Тобыл өзеннің жағасында Рудный қаласының құрылысшылары мен төңіректегі ауылдарының тұрғындары  қаланы тұрғыза бастаған. Содан кейін құрылысқа  комсомол жолдамалары бойынша  жас жігіттер мен қыздар келе бастаған.  1969 жылы  Лисаков кен-байыту комбинатының құрылысы БЛКЖО  ОК-мен  Бүкілодақтық  екпінді комсомол құрылысы деп жарияланған. Алғашқы қала құрылысшыларының жастық жалыны, ынтасы Лисаковқа көп жылдарға жасампаз күш беріп, оның  табанды мінезін және  кез келген  қиын жағдайлардың ауыртпалығын көтеру қабілеттілігін анықтаған.

            Алғашқы үй 1966 жылдың тамыз айында тапсырылған – бұл болашақтағы қаланың  алғаш мерекесі болған. Алда Қызылжар және Жоғарғы Тобыл су тораптарының, құрылыс индустрия базасының, байыту фабрикасының  құрылысы болған. Кешенді құрылыс салуы әр шағын ауданында  мектептің, балабақшалардың, дүкендердің, қызмет көрсету кәсіпорындарының құрылысын көздеген. 1971 жылғы 12 тамызында Лисаков  қала үлгісіндегі қыстақ қала мәртебесіне ие болған. Кен-байыту  комбинатының құрылысы 1967 жылы басталған, және де 1972 жылғы желтоқсан айында  ГМБ фабрикасының бірінші секциясы пайдалануға жіберілген.  Бұл уақыттан бастап Лисаков  кеншілер  қаласына айналған.

            1990-ыншы жылдары  лисаковтықтар талай қиыншылықтарды жеңіп шыққан. КСРО заманында қалыпты болған  бір қала құраушы кәсіпорынға  бейімделуі Лисаков қаласы үшін үлкен мәселелерге айналған. Еркін экономикалық аймақ, содан кейін  арнайы экономикалық аймақ қаланың даму сатысы – алдымен күн көріс мектебі, кейінен  жаңа экономикалық және саяси жағдайлардағы  өмір мектебі болған. Қалаға арнайы  экономикалық аймағы  мәртебесімен берілген экономикалық дербестігінің артықшылығы пайдаланып жаңа өндірістерді ұйымдастырумен өндірістік-экономикалық базаны қайта құрылымдау бойынша жұмыс басталған. Қалада біраз шағын және орта бинес кәсіпорындары  қалыптасқан. 1990-ыншы жылдарындағы дағдарыстан  қала  жетістікпен өткен: көп салалы экономика құрылып, жаңа  өндірістер дамыған.